Adalet Mucizelerde

Adalet Türkçemize Arapçadan geçmiş olup Türk Dil Kurumu (TDK) Güncel Türkçe Sözlükte “Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması, türe”, “Hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme”, Herkese kendine uygun düşeni, kendi hakkı olanı verme, doğruluk” anlamina gelmektedir.

Güzel Anadolumuzda insanımız hep adalete aç olagelmiştir. Sürekli olarak toplumun bazen tamamı bazen bir kısmı adalet için ellerini semaya açıp dua etmekten başka umudu kalmamıştır.

Adalet dağıtan kurumlar bazen oldukça taraflı ve adaletsiz kararlara imza atmışlardır. İnsanların adalet ile tarafsız hüküm kurulma istekleri bazen hoyratça reddedilmiştir. Bazende öyle kararlar verilmiş ki adaletin gerçekten olduğu hatırlatılmıştır.

Adalet mekanizmasının hoyratça kullanılması insanımızın devletine ve milletine küstürulmesine yol açmıştır. Bazende canının yakmasına veya manevi ızdıraplara duçar olmasina neden olmuştur. Gel gelelim ki bunca yıllık tarihimizden ders almayıp adalet olabildiğince rayina oluşturulamamıştır.

Kubilay Tat’ın senaryosunu yazdığı Mehmet Ada Öztekin’in yönettiğini başrolünde Aras Bulut’un rol aldığı 7. Koğuştaki Mucize filminde gerçek hayatta yaşanan binlerce adaletsizlikten biri sinemaya taşındı. Filmi hüzünlenmeden izlemek mümkün değildi. Ellerindeki yetki ile Adaleti hoyratça kendi lehlerine nasıl kullanıldığı alenen ortaya konulmuştur.

Oysa Türk Töresi de İslam dini de bize hep adaletli olmayı emreder. Bize adaletle davranmayı düstur edinip onunla muamelede bulunmamizi ister. Gel görelim ki ne törenin hükmü ne dinin emri dikkate alınmaktadır.

7. Koğuştaki Mucize filminde cezaevi müdürü makamında iken, Harper Lee’nin Bülbülü Öldürmek kitabını okuması dikkatimi çekmişti. Kitabı temin edip okumak bugünlere kısmet oldu. Kitabı okuyunca aslinda filmle aynı konuya parmak bastığını anladım.

Kitapta Amerikada Atticus diye bir avukatın kızı olan Jean Louise Scout’un anılarını anlatması tarzında cereyan eden roman aslında beyaz olan Avukat Atticus Finc’in siyahi biri olan Tom Robinson’u savunması konu edilmektedir. Olayın asıl bomba kısmı ise davacının beyaz olmasıdır. Adalet mekanizmasınin adil karar vermek yerine tüm delillere ve savunmaya rağmen beyaz lehine karar vermiştir. Bu öyle kötü ki siyahi bunu hayatı ile ödemek durumunda kalmıştır.

Kitabı araştırıken ve filmde cezaevi müdürü kitabı okurken kitabın kapağı bir ağaç dalına asılı kafes iken yeni basımında bir yetişkinin iki çocukla bir yolda yürümekte olduğu şeklinde tasarlanmıştır. Bu yetişkin ve çocuklar avukat Atticus ve oğlu Jem ile kızı Scout’tur.

Kitabın Künyesi
–Adı; Bülbülü Öldürmek
–Yazarı: Harper Lee Çeviri; Ülker İnce
–Yayınevi: Eplison Yayınevi
–Basım Tarihi: 2020
–Türü: Roman
–Sayfa Sayısı: 358
–Link ; Kitapyurdu

• Kitaptan Alıntılar
• Bir kaplumbağayı kabuğundan cikmaya zorlamak gibi bir şey bu, s. 25
• Sen ne kadar seversen Tanrı da insanları o kadar severmiş, s. 63
• Daha başlamadan yüzyıl önce davayı kaybetmiş olmamız demek kazanmaya çalışmayacağız anlamına gelmez, s. 103
• Avınıza sessizce yaklaşırken acele etmemek en iyisidir. Hiç bir şey söylemeyin, adım gibi biliyorum ki meraklanacak ve ortaya çıkacaktır, s.111
• İstediğin kadar saksağan vur vurabilirsen, ama unutma, bülbülü öldürmek günahtır, s. 120
• Aklı başında hiç kimse yeteneği var diye gururlanmaz, s. 130
• İnsanların yüzüne bakabilmek için ilk önce kendi yüzüme bakabileyim, s. 138
• Başka insanların çoğunluğunun düşüncelerinden bağımsız hareket eden tek şey insan vicdanıdır, s. 138
• Daha başlamadan bile bile başlamak ve her ne pahasına olursa olsun sonuna kadar devam etmek, s. 146
• İnsanlar kendilerinden daha çok şey bilen birini çevrelerinde görmekten hoşlanmazlar. Sinirlenirler, doğru konuşarak onları değiştiremezsin, kendileri öğrenmek istemelidir, onlar öğrenmek istemiyorlarsa bir şey yapamazsın, ya çeneni kapar ya da onlar gibi konuşursun, s. 162
• İnsan hayatı pahasına birbirimizi, kibarca söylenmiş yalanlarla kandırmayı savunamam, s. 189
• Ne olursa olsun çete denen şey insanlardan oluşur, s. 202
• Kibirle gelen zulmetle gider, s. 204
• Yüreğinde neşe olanın yüzü de neşe saçar, s. 204
• Zavallı bir zebaninin müebbetle yargılanmasını seyretmek hastalıklı bir şey, s. 205
• Çarpaz sorgulamada bir tanığa asla ama asla yanıtını zaten bilmediğiniz bir soru sormayın … sorarsanız çoğu kez hiç istemediğiniz bir yanıt alırdınız, s. 227
• Hepimiz biliyoruz ki, insanların bizi inandırmaya çalıştıkları gibi insanlar eşit yaratılmamıştır. Bazıları ötekilere göre daha zekidir, bazı insanlar doğuştan kazanılmış daha fazla olanağa sahiptir, s. 261
• Ama bu ülkede insanlar ancak bir tek durumda eşit yaratılmış kişiler haline gelirler – bir yoksulu Rockefeller Ailesinin bir ferdiyle, bir budalayı Einstein ile, cahil bir kişiyi bir kolej müdürüyle eşit gören bir tek kurum vardır. Bu kurum da, baylar, hukuk kurumudur, s. 262
• Bu dünyada bazı insanlar bazı sevimsiz işleri bizim yerimize yapmak için doğmuştur, s. 274
• Gerçek olması doğru olduğu anlamına gelmez, s. 281
• İnsanların hepsi insan, s. 289
• Eşit haklara evet, özel ayrıcalıklara hayır, s. 312
• Öyle tıp adamlar vardır ki daha merhaba demeden tabancanı çıkarıp onları vurman gerekir. Vurman gerekir ama harcayacağın kurşuna yazık, s. 343

Vicdanında adaletten kırıntı olan biri bu kitabı okuyup da insan oğlunun adaleti ayaklar altina almasından utanmıyorsa, adaleti ancak mucize olarak görmeye devam edeceğiz demektir. İnsan bırakınız filmi yada kitabı en yakını yada uzağında ki birinin adaletsizliğe maruz kalmasına ses çıkarmıyor yada çıkarmak istemiyorsa kendini vicdanını bir sorgulaması gerekir. Çünkü tüm hukuk kurumlarda yazdığı üzere Adalet Mülkün temelidir.

Bülbülü Öldürmek kitabını okumanızı ayrıca 7. Koğuştaki Mucize filminide izlemenizi tavsiye ederim.

iyi seyirler… iyi okumalar