Işık Doğudan Gelir

Orta Çağ boyunca müspet ilimlerde Müslüman ilim adamları tarafından gerek öncekileri alıp geliştirmek gerekse de ilk defa bilim dünyasına kazandırmak şeklinde oluşmasını sağladıkları bilimsel birikim mevcuttu ve altın çağını yaşıyordu.

Aynı dönemde Ortaçağ Avrupasında ise karanlık-skolâstik- çağı yaşıyordu. Avrupa Rönasansı İslam dünyasında aldıkları ile gerçekleştirir. Bir Latin atasözü “ışık doğudan gelir” bunu açıklar.

Bilim, İslam dünyasında Avrupa’ya aktarılması üç yolladır.

1- Endülüs:711 yılında İspanya’da kurulan Endülüs Emevileri batının aksine yüksek medeniyete sahipti. Endülüs bölgesine düzenlenen haçlı seferleriyle Hıristiyan, İslam medeniyeti ile tanışırlar. Arapça eseleri dillerine çevirirler.
2- Sicilya: Endülüs bölgesi dışında Arapçadan Latinceye çevirinin ikinci merkezi sicilyadır. Bir dönem Müslümanların elinde olan bu bölge de yüksek bir medeniyet vardır. Sicilya İtalya’nın güney ucudur. Burada yapılan çevirilerin Avrupa etkisi büyük olmuştur .
3- Haçlı Seferleri: 11.yüzyılda Avrupa dünyası Kudüs’ü kurtarmak bahanesi ile Türkleri Anadolu’dan atmak ve Orta Doğuyu ele geçirmek isterler. Bu seferler sırasında haçlılar doğunun zenginliğini görüp etkilenirler. Ele geçirilen kitap ve aletler Avrupa’ya taşınır. Batı dillerinde ki doğu kökenli kelimeler bundan kalmadır.

Üç yolla elde edilen bilgiler Avrupa’nın karanlık çağdan kurtulmasını sağlar. Avrupalı bazı şahsiyetlerin Doğu ilmi seviyesini belirten ve Müslümanların ilme katkıları konusunda Avrupalı ilim adamlarının söyledikleri sözlerden bazıları şöyledir ;

• Corci Zeydan: “Astronomi ilminde Avrupalılar değerli İslâm âlimlerine o kadar muhtaçtırlar ki, astronomi ilmi ile ilgili herhangi bir müşkil mesele ile karşılaştıkları zaman hemen Müslüman memleketlerine hususi memurlar göndererek onlardan yardım isterlerdi.”
• Drapper: “İslâm âlimleri yaptıkları hesapların çoğunda o kadar isabet etmişlerdir ki, yeni matematikçilerin en mahirleri bile onları bulmuş oldukları bu hesapları kabul etmek zorunda kalmışlardır.
• Will Durant: “Tıp sahasında en büyük âlim İbn-i Sina, en büyük hekim Râzî, en büyük kimyager de Cabir’dir.
• George Sarton: “Biruni, felsefe, matematik ve coğrafya ilimlerinde çok kıymetli olup, en büyük âlimlerden birisidir.”
• Prof. E. F.Genrtier: “Hiçbir itiraza imkân yoktur ki, bizim rönasansımızın matematik hocaları Yunanlılar değil, Müslümanlardır. Bizim bugün bildiğimiz hesap ilminin temel taşları İslâm rakamlarıdır. Matematik ilminin karanlık garp âlemine nasıl intikal ettiğini ve onların maddî medeniyetini nasıl ilerlettiğini bir tarafa bırakarak İslâm rakamlarını bugünün dünya kültüründen kaldıracak olursak acaba şu büyük atom medeniyetinden geride ne kalır; düşünmek ve ona göre Müslümanların matematik ilmine yapmış oldukları hizmetleri takdir etmek lâzımdır.”
• Pasteur: “İman hiçbir gelişmeyi engellemez. Bugün bildiklerimden daha çok ilmim olsaydı, Allah’a imanım şimdikinden daha güçlü ve derin olurdu.”
• Admon Harbert (Jeolog): “İlim hiçbir zaman küfre neden olmaz.”
• Einstein: “İman, ilim araştırmalarının en güçlü ve en güzel savunucusudur. İlimsiz iman topalın yürüyüşüne benzer. İmansız ilim de âmâ insanın bir şeyi duyuşuyla (el yordamıyla) anlamasına benzer.”
• Charles Seignebos: “Müslümanlarla Haçlı seferleri yoluyla tanışan Avrupalılar medenîleştiler.”
• Bodley: “Rönasansı İslâmiyet borçluyuz. Garplılar yel değirmenlerinin varlığını, kanallarla ziraat yapıldığını, oyuklu ok, trampet, top, barut, askerî alanda çok büyük öneme haiz olan bu malzemeleri Haçlı seferleri sayesinde öğrendiler. Otomatik saatten ipekli kumaşa kadar her şey Avrupalıların gözlerini kamaştırıyordu.”
• Levi Provençal: “İspanya’da yetiştirilen çiçeklerin adları Arapçadan alındığı gibi kullanılıyor. Araplardan alınan bu isimler, Pirene Dağlarını aşmış, Fransız diline geçmiştir.